33.Di tích Hang Chi Đảy
Thắng cảnh hang Chi Đảy nằm trong khu rừng nguyên sinh thuộc bản Đán, xã Yên Sơn, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La. Dọc theo tỉnh lộ 104B từ ngã ba Cò Nòi đi vào khoảng 16 km, từ đường lớn có thể nhìn thấy được cửa hang. Con đường mòn dốc nhỏ dẫn đến hang uốn theo sườn đồi, hai bên nương ngô xanh mướt, cho du khách cảm nhận cuộc sống bình yên nơi đây.
Chi Đảy theo tiếng Thái địa phương có nghĩa là sẽ được. Hệ thống hang Chi Đảy gồm 3 hang động cùng nằm trên một dãy núi đá vôi có rừng cây bao phủ, đây là món quà thiên nhiên ban tặng cho con người, qua hàng ngàn năm kiến tạo địa chất của những dòng chảy trong lòng núi đá, mỗi hang đều có vẻ đẹp riêng biệt, độc đáo và vô cùng hấp dẫn.
Hang động thứ nhất quay mặt về hướng Tây. Bước vào hang cho ta cảm giác như bước vào một ngôi nhà mát mẻ, với không gian rộng rãi, được trang trí nhiều khối nhũ đá muôn hình, muôn vẻ, như thử thách trí tưởng tượng của du khách. Trần hang tương đối phẳng như được dát một lớp bạc mỏng lấp lánh ánh kim, có chỗ cao đến 30 m.
Hang thứ hai nằm liền kề phía bên phải của hang thứ nhất, cửa hang quay về hướng Tây Bắc. Quang cảnh trong hang được thiên nhiên kiến tạo cầu kỳ, sang trọng đó là muôn vàn những tia đá cẩm thạch được phun ra từ vách hang tạo thành những đường diềm trang trí lộng lẫy, những cột đá phản chiếu muôn màu sắc lấp lánh. Lòng hang dài khoảng 600 m, có chỗ rộng tới 50 m.
Giữa hang là một bãi rộng mô phỏng khu ruộng bậc thang đang mùa bội thu. Đây là cánh đồng thóc, những hạt thóc mẩy căng tròn phơi dưới nắng, thể hiện sự no ấm, sung túc của người dân trong vùng. Đây là cánh đồng khoai tây vừa được thu hoạch nhưng chưa được chọn lựa nên củ to, củ nhỏ nằm đan xen nhau. Còn xa kia là cánh đồng các loại hoa trái, nào bưởi, nào na, nào cam...
Vào sâu bên trong, cảnh sắc hang thứ hai đẹp như một bức thạch họa thiên nhiên Tây Bắc, chỗ này là một cánh rừng nguyên sinh với bạt ngàn cây cối, chỗ kia là dòng thác chảy tung bọt trắng xoá, những đàn thú nhẩn nha gặm cỏ, uống nước. Cuối hang là một khối tượng cao lớn như phật bà quan âm ngự toà sen, trên tay là một cành nguyệt quế với đôi mắt hiền từ bà đang nhìn xuống trần gian ban phát thiện tâm cho con dân trăm họ.
Từ hang thứ hai đi lên khoảng 800 m, du khách tiếp tục được thưởng ngoạn bức tranh thiên nhiên kỳ thú của hang động thứ ba. Đây là hang có diện tích rộng nhất trong hệ thống hang Chi Đảy, cửa hang quay mặt hướng Nam, chiều dài khoảng 1.200 m, chỗ rộng nhất khoảng 50 m, chia thành bảy khoang. Mỗi khoang được bàn tay tạo hóa trang trí bởi những khối nhũ đá lớn mang nhiều hình thù đa dạng. Những khối nhũ đá như hàng vạn cây nấm nhỏ được xếp chồng lên nhau, trên trần là hàng trăm bầu vú mẹ đang cho đàn con bú, vách hang với những nhũ đá nhiều màu sắc đan xen như một bức phù điêu tả cảnh núi rừng hùng vĩ. Trên vách đá cuối hang có một con voi trắng khổng lồ đang uống nước. Đây là phần ấn tượng nhất trong hang vì vậy nhân dân thường gọi hang này là hang voi. Cảnh trong hang với vẻ đẹp hiếm có của một bức tranh thiên nhiên sinh động.
Tham quan thắng cảnh hang Chi Đảy du khách sẽ được trải nghiệm đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác bởi cảnh quan đẹp kỳ thú, hiếm có của tạo hóa ban cho vùng đất và con người nơi đây.
Danh thắng hang Chi Đảy được UBND tỉnh Sơn La công nhận xếp hạng ngày 19/5/2008.